Wandelroute Hoevelaken

4,5 km (ca. 1 uur)

Voormalige bunker aan de Dorpsstraat (ingevoerd in G!ds)

1. Voormalige bunker Dorpstraat

In 1944 bouwde het Duitse leger meerdere bunkers als onderdeel van hun Pantherstellung ter verdediging tegen de geallieerden. De plaatsing van de bunkers werd nauwkeurig afgestemd op wegversperringen en het vuurbereik van andere bunkers. Deze bunker was bedoeld om de over de Dorpsstraat naderende vijand te beschieten. De bunkers hebben niet in gevechten gefunctioneerd want de Canadezen kwamen van de andere kant dan de Duitsers hadden verwacht.

bunker achter verschuur nu steltenpool.1961

2. Voormalige bunker achter winkel Verschuur

Op deze plek stond de derde Duitse bunker in Hoevelaken. De opening was gericht op het zuidwesten en er stond een kanon in met een reikwijdte van 1,5 kilometer. Dat is vanaf hier tot over de snelweg A1! We zien niets meer van de bunker die er gestaan heeft, maar de grondplaat van de bunker ligt nog in de grond.

3. Woning Frans Tromp

Op 8 maart 1941, zijn 41e
verjaardag, wordt de verzetsstrijder Frans Tromp in zijn huis opgepakt. Zijn
verjaardagsfeestje wordt in de avond verstoord door de Gestapo, die Tromp
arresteert en hem hardhandig wegvoert. Frans Tromp zal Hoevelaken daarna nooit
meer terugzien. Op 24 september 1942 wordt hij op Fort de Bilt vanwege zijn
verzetsdaden gefusilleerd. Hij blijkt te zijn verraden door Johnny de Droog.

4. Boerderij Huijgenserf

Bij een blik op de voorgevel zien we een serie kogelgaten in de bakstenen. Hoe die daar terecht zijn gekomen is niet helemaal zeker. Misschien zat er iemand in de opening van het zolderluik. Dan is het meest waarschijnlijk dat er vanuit een vliegtuig is geschoten, want dat heeft zo’n patroon tot gevolg. Er kan ook geschoten zijn op terugtrekkende Duitsers aan het einde van de oorlog.

5. Verborgen grondplaat bunker Weldammerlaan

Eén van de bunkers die de Duitsers bouwden in 1944 is nooit voltooid, waarschijnlijk door sabotage van verzetsmensen en tijdgebrek. Luchtfoto’s uit 1944/1945 tonen werkzaamheden die duiden op de bouw van een bunker. Deze bunker ligt nauwkeurig afgestemd op de nog bestaande bunker aan de Weldammerlaan en de tankgracht en wegblokkade bij de kerk.

Kerktoren opgeblazen op 17 april 1945 (ingevoerd in G!ds)

6. Dorpskerk

Op 17 april 1945 bliezen Duitse troepen de kerktoren op, met als reden dat de Canadese bevrijders deze anders als uitkijkpost zouden kunnen gebruiken. De molen in de buurt had eenzelfde lot (zie knooppunt ‘Verwoeste molen’). Dit alles gebeurde vier dagen voor de bevrijding van Hoevelaken. De toren werd herbouwd, waarna de kerk tijdens een dienst op zondag 24 november 1946 weer in gebruik werd genomen.

7. Verwoeste molen

Tot 17 april 1945 heeft Hoevelaken een eigen molen, een zogenaamde Windt-Koorn-Mole. Op die dinsdagmiddag blazen terugtrekkende Duitse troepen de molen en de kerktoren op, met als reden dat de Canadese bevrijders deze als uitkijkpost zouden kunnen gebruiken. Dit gebeurde vier dagen voor de bevrijding van Hoevelaken. Waar de toren werd herbouwd, gebeurde dat met de molen niet en dus is deze voorgoed verloren gegaan.

8. Bevrijdingsmonument

Dankzij de Oranjevereniging is op 5 mei 2015 een nieuw bevrijdingsmonument onthuld. Het ontwerp is van Theo Zuurman. Op de stenen sokkel uit de Canadese Rocky Mountains staat een tweeënhalve meter hoge stalen fakkel, het internationale symbool voor de vrijheid en vrede. In februari 2020 is het beeld gerestaureerd na een vernieling.

9. Monument Walter Strang

Dit oorlogsmonument staat sinds 4 mei 1946 aan het begin van Park Weldam, ter ere van de Schotse Canadees Walter Strang. Hij is gesneuveld op 19 april 1945 door een Duitse mortier toen zijn peloton op een wegversperring bij Hoevelaken stuitte. Walter was 36 jaar oud, kwam uit Toronto en was vrijwilliger bij het Loyal Edmonton Regiment (de ‘Eddies’). Hij ligt begraven in Groesbeek. Op 19 april 2008 is het monument vernieuwd, met behoud van de oude elementen.

10. Oorlogsgraf

Op deze algemene begraafplaats van Hoevelaken ligt een officieel Nederlands oorlogsgraf. Het is het graf van Albert Ruitenbeek, die op 4 november 1943 op 19-jarige leeftijd omkwam in Mülheim an der Ruhr. Hij werd in 1943 tewerk gesteld in Treuhofen, nu Smogóry in Polen. Hier is hij herbegraven. Zijn graf is het enige Nederlandse oorlogsgraf van een burgerslachtoffer uit de Tweede Wereldoorlog op deze begraafplaats.